به گزارش اقتصادران، علی آهنگر طی یادداشتی در روزنامه اعتماد نوشت:
برای پیش‌بینی بازار نفت در سال ۱۴۰۳، نخست باید نظری به وضعیت نفت در سال ۱۴۰۲ بیفکنیم. ایران فروردین ۱۴۰۲ را با تولید ۲ میلیون و ۶۳۰ هزار بشکه در روز آغاز کرد؛ در حالی که قیمت نفت پرچمدار برنت کمتر از ۷۳ دلار در هر بشکه بود. تولید نفت ایران در طول سال روندی افزایشی داشت به گونه‌ای که بنا بر گزارش دبیرخانه اوپک، در اسفند ماه به ۳ میلیون و ۱۴۸ هزار بشکه در روز رسید. نفت پرچمدار توانست در این زمان پس از یک فراز و فرود عجیب و دامنه‌دار، قیمت خود را به ۸۲ دلار در هر بشکه برساند.
فراز و فرود قیمت نفت تا نیمه سال ۱۴۰۲ به سیاست‌های اوپک‌پلاس وابسته بود. نشست‌ها و تصمیم‌های کاهش تولید این ائتلاف ۲۳ کشوری و مصاحبه‌های وزیر نفت عربستان از یک سو، و الکساندر نواک، معاون نخست‌وزیر روسیه از سوی دیگر، به عنوان دو عنصر تاثیرگذار در بازار، تاثیرهای شگرف خود را بر قیمت نفت نشان می‌داد.
این تاثیرها به گونه‌ای بود که نفت کمتر از ۷۳ دلاری آغاز سال، در شهریورماه به بالای ۹۴ دلار در بشکه صعودی خوشایند داشت. اما تقریبا از آغاز مهرماه و در طول دو هفته نفت ۹۴ دلاری با ۱۰ دلار کاهش و رسیدن به ۸۴ دلار، سقوطی بی‌دلیل و پر رمز راز داشت.
شاهدان بازار در حیرت این سقوط بی‌دلیل بهای نفت بودند که ناگاه در آغازین ساعت‌های صبح روز دوشنبه ۱۵ مهر، خبر آغاز جنگ غزه، جهان را به شوک و حیرتی عمیق‌تر فرو برد. جنگ غزه که در ۷ اکتبر و درست در پنجاهمین سالگرد جنگ اعراب و اسراییل به نام جنگ یوم کیپور در ۱۹۷۳ آغاز شده بود، این بار نتوانست به مانند آن جنگ، شوکی دلهره‌انگیز به بازارهای نفت وارد کند. اعراب تولیدکننده نفت در آن سال توانستند با تحریم صادرات نفت به امریکا و کشورهای اروپایی حامی رژیم صهیونیستی، قیمت نفت را از ۳ دلار به ۱۲ دلار در هر بشکه افزایش بدهند. اما حالا و در سال ۲۰۲۳ اوضاع نفت و کشورهای تولیدکننده و مصرف‌کننده طلای سیاه به گونه‌ای دیگر بود. واقعیت اینکه دیگر نفت آن طلای سیاه و آن شمشیر برنده به عنوان یک سلاح به حساب نمی‌آمد. جهان به تنوعی در سبد انرژی خود دست یافت که نفت تنها بخشی هر چند بزرگ از این سبد است.
گرچه رهبران امروز دنیای عرب، برخلاف گذشتگان خود، نخواستند یا نتوانستند که از مزایا و امکانات بی‌شمار خود برای کمک به مردم غزه در برابر نسل‌کشی آشکار رژیم صهیونیستی بهره بجویند، اما اسراییل در کنار امواج سهمگین آتش و بمب توانست بنابر اعلام اتحادیه اروپا از گرسنگی به عنوان یک سلاح زجرآور علیه مردم بی‌دفاع غزه استفاده کند. باری، در چکاچاک جنگ در غزه، نفت از ۸۴ دلار آغازین روز جنگ در ۱۵ مهر (۷ اکتبر) به تدریج رو به بالا رفت تا آنکه حوثی‌های یمن در حمایت از مردم غزه وارد کارزار شدند.
آنها نخستین حملات خود را در دریای سرخ و گذرگاه استراتژیک باب‌المندب در دهانه خلیج عدن در ۲۷ مهر (۱۹ اکتبر) آغاز کردند. در این روز نفت به اوج قیمت زمان جنگ یعنی ۹۲ دلار در هر بشکه رسید. از آن پس با آنکه بسیاری از کشتی‌های حامل نفت و کالا ناچار به ترک مسیر میانبر دریای سرخ و کانال سوئز شده و به دماغه امیدنیک در جنوب آفریقا، در مسیر قرن نوزدهم پناه بردند، باز هم قیمت نفت کاهشی شد تا آنکه در ۲۱ آذر به ۷۳ دلار در هر بشکه فرو غلتید. فراز و فرودهای قیمت نفت در طول زمستان ۱۴۰۲ همچنان ادامه داشت تا آنکه در پنجشنبه ۲۴ اسفند با گذشت پنج ماه و ۱۰ روز از جنگ غزه دوباره به همان قیمت آغازین روز جنگ در ۱۵ مهر، یعنی ۸۴ دلار در هر بشکه دست یافت. بدین‌سان می‌توان گفت که با وجود سه جنگ در اوکراین، غزه و دریای سرخ، میانگین قیمت نفت معیار برنت در طول سال ۱۴۰۲، نتوانست به رقمی بالاتر از ۸۲.۴۱ دلار در هر بشکه دست یابد.
نفت در سال ۱۴۰۳ بیش از هر چیز چشم به صندوق انتخابات امریکا که در ۱۵ آبان برگزار می‌شود، دوخته است. هر چند که نتیجه انتخابات تاثیر چندانی بر روند تولید نفت امریکا نخواهد داشت. زیرا همین حالا ایالات متحده با تولید بیش از ۱۳.۳ میلیون بشکه در روز، رکورددار تولید نفت یک کشور در تاریخ تولید نفت جهان است.
روند افزایشی تولید نفت در امریکا مسیری را در پیش رو دارد که ممکن است به نزدیکی‌های ۱۴ میلیون بشکه در روز هم برسد. روسیه و عربستان با تولید کمتر از ۹ میلیون بشکه در روز و در چارچوب تعهدات اوپک‌پلاس، در رتبه‌های دوم و سوم جهان قرار دارند. پیروزی احتمالی ترامپ می‌تواند برای جهان شوک‌آور باشد. او در نخستین سخنرانی خود پس از رسمیت یافتن نامزدی‌اش از حزب جمهوری‌خواه اعلام کرد با پیروزی او در انتخابات، امریکا دوباره به نفت برخواهد گشت و مته‌های حفاری دوباره به دوران خواهند افتاد.
پیروزی احتمالی و خروج احتمالی او از پیمان آب و هوایی پاریس، فاجعه‌ای است که جهان را در خود فرو خواهد برد. با این همه، بر اساس آخرین پیش‌بینی دبیرخانه سازمان کشورهای صادر‌کننده نفت – اوپک – که در ماه اسفند انتشار یافت، میزان تقاضای جهانی نفت در سال ۱۴۰۳ (۲۰۲۴) با ۲ میلیون ۲۵۰ هزار بشکه افزایش نسبت به سال ۱۴۰۲، به رقم ۱۰۴ میلیون و ۴۶۰ هزار بشکه در روز خواهد رسید. آژانس بین‌المللی انرژی که برای پایان دادن به مصرف نفت و ایجاد سوخت‌های جایگزین در جهان تلاش می‌کند، از سال ۲۰۱۹ همواره با ارائه آمارهایی سعی در کاهشی نشان دادن میزان تقاضای جهانی نفت دارد.
با این همه در واپسین گزارش خود در اسفندماه ۱۴۰۲ اعلام کرد میزان تقاضای جهانی نفت در سال ۱۴۰۳ با یک میلیون و ۳۴۰ هزار بشکه افزایش نسبت به سال ۱۴۰۲ به رقم ۱۰۳ میلیون و ۱۸۰ هزار بشکه در روز خواهد رسید. این آژانس همچنین اعتراف کرد بازارهای نفت در تمام طول سال آینده با کسری عرضه روبه‌رو خواهند بود.
قیمت نفت در سال ۱۴۰۳
