به گزارش اقتصادران، بورس همچنان بر مدار سرخ پوشی است؛ سایه جنگ و تنش روی این بازار سنگینی می‌کند. از شنبه هفته گذشته به واسطه حمله اسراییل به لبنان و حوادث پیش آمده پس از آن بازار سرمایه نزولی و دامنه نوسان محدود شد. این نزول و محدودیت همچنان در تالار شیشه‌ای ادامه دارد.
ترس از جنگ و تنش‌های منطقه باعث شده که بورس تهران روند نزولی داشته باشد و به نوعی شرایط خوبی را تجربه نکند. در این بحران سازمان بورس به صورت موقت دامنه نوسانی که مجید عشقی نیمه مرداد محدود کرده بود محدودتر کرد و اکنون دامنه نوسان بازار سرمایه مثبت/ منفی یک درصد است.
از ابتدای سال بازار با محدودیت دامنه نوسان، مواجه بوده و سرمایه‌گذاران تا به امروز نتوانستند معامله درستی در بازار انجام بدهند. از یک سو گفته می‌شود اگر دامنه محدودیت یک درصدی دامنه نوسان برداشته شود بازار سقوط می‌کند و از سوی دیگر با وجود محدودیت یک درصدی شاهد نزول ادامه‌دار بازار و شاخص‌ها هستیم.
تجربه محدودیت دامنه نوسان
اولین‌باری که سازمان بورس این سیاست را اعمال کرد به ۱۷ اسفند ۹۸ برمی‌گردد. آن زمان بورس ایران حدود ۲۰۰ درصد بازدهی برای سهامداران خود به ارمغان آورده و سیل نقدینگی به سمت بازار سهام روانه شده بود، اما شاهد تصمیماتی از سوی مدیران سازمان بورس بودیم که چندان خوشایند فعالان بازار سرمایه نبوده است. تصمیمی که همه سهامداران و فعال بازار بورس را شوکه کرد؛ مسوولان سازمان بورس تصمیم گرفتند که دامنه نوسان را از ۵ درصد به ۲ درصد کاهش بدهند. سال ۱۴۰۳ به‌گونه‌ای آغاز شد که بازار سرمایه را بر روی یک گسل قرار داد؛ اتفاقاتی مانند حملات اسراییل و سقوط بالگرد رییس‌جمهور از آن دست ریسک‌هایی است که بورس هر کشوری را می‌تواند تحت تاثیر قرار بدهد. محدودیت بعدی دامنه نوسان به روز ۲۶ فروردین ۱۴۰۳ برمی‌گردد. چرایی آن را نیز می‌توان در تصمیم به موقع سازمان خلاصه کرد. سازمان بورس تحث تاثیر اخبار سیاسی و نظامی دامنه نوسان را تنها به مدت ۳ روز محدود کرد تا شاهد فشار فروش ناشی از عدم ثبات در منطقه نباشیم.
اما این پایان کار نبود و در تاریخ ۳۱ اردیبهشت امسال، بار دیگر محدودیت دامنه نوسان اعمال شد. حدود یک ماه بعد از این ماجرا، دوباره ترور هنیه در تهران اتفاق افتاد. اسماعیل هنیه در حدود ساعت ۲ بامداد ۱۰ مرداد ۱۴۰۳ و پس از شرکت در مراسم تحلیف رییس‌جمهور مسعود پزشکیان به همراه محافظش در تهران ترور شد. روز چهارشنبه و شنبه بورس تهران از ترس پاسخ ایران به این ترور اسراییل، سقوط کرد و در نهایت باعث شد تا روز شنبه ۱۳ مرداد سازمان بورس باز هم تصمیم به محدود کردن دامنه نوسان از روز یکشنبه بگیرد. پس از آن نیز دامنه نوسان تا حدودی تغییر کرد؛ اما مجدد هفته گذشته به علت حمله اسراییل به لبنان، شهادت اسماعیل هنیه و پس از آن پاسخ موشکی ایران به اسراییل دامنه نوسان بازار سرمایه به مثبت و منفی یک درصد تغییر یافت. این محدودیت‌ها درحالی است که اغلب فعالان بازارسرمایه با محدودیت دامنه نوسان مخالف هستند و عقیده دارند هرچه زودتر باید سایه دامنه نوسان محدود از بازار سرمایه برداشته شود و حتی در زمان ریسک‌های سیاسی سنگین دامنه بازار سرمایه باید به صورت نامتقارن محدود شود تا بازار سرمایه بتواند در شرایط خاص نیز روند صعودی داشته باشد.
بورس تهران از سال ۹۹ تا به امروز روزهای خوشی را سپری نکرده؛ خصوصا در دوران ریاست مجید عشقی به سازمان بورس میزان فشارهای وارد شده به این بازار افزایش یافت و در آن زمان، بورس به یک بازار بدون متولی و با فشار زیاد تبدیل شده بود. حال با تغییر ریاست سازمان بورس انتظار می‌رود که سازمان بورس متولی داشته باشد که البته حجت‌الله صیدی به عنوان ریاست سازمان بورس و ارواق بهادار تا به امروز حمایت‌های خوبی از بازار انجام داده است و انتظار می‌رود که طی ماه‌های آینده نیز این روند حمایت از بازار سرمایه ادامه داشته باشد تا سرمایه‌گذاران بورسی بتوانند پس از ۴ سال نزول و انتظار شرایط بهتری را تجربه کنند. درحال حاضر اولویت سازمان بورس باید جلب اعتماد سرمایه‌گذاران و به تبع آن ورود نقدینگی باشد. اگر این دو مولفه در بازار سرمایه به درستی انجام شود روزهای خوش بازار سرمایه نیز فرا می‌رسد و شاهد رشد این بازار در میان مدت خواهیم بود. اگر بازار سرمایه روند صعودی به خود بگیرد آرام آرام زیان سرمایه‌گذاران قدیمی نیز جبران خواهد شد و شاید سرمایه‌گذاران پس از ۴ سال زیان بتوانند روزهای بهتری را تجربه کنند.
بازار از دریچه معاملات
بورس تهران روز دوشنبه شرایط بدی را پشت سر گذاشت و مجدد محدوده حمایتی خود را از دست داد از کانال ۲,۱ میلیونی خارج شد. این خروج از کانال می‌تواند سرعت خروج نقدینگی از بازار را بهبود ببخشد و اگر راهکاری درست و منطقی برای حمایت از بورس پیدا نشود به همین زودی‌‌ها شاهد نزول شاخص به کانال ۱.۹ میلیونی خواهیم بود که ورود به این کانال می‌تواند همان یک ذره اعتماد باقی مانده را نیز از بازار خارج کند.
درحال حاضر محدودیت دامنه نوسان حمایت از بازارسرمایه به حساب نمی‌آید و حمایت باید روی واقعی داشته باشد.
طی سومین روز کاری هفته یعنی دوشنبه ۱۶ مهر ۱۴۰۳، شاخص کل بورس تهران ۷ هزار و ۷۶۷ واحد معادل ۰,۳۷ درصد نسبت به روز گذشته کاهش داشت و به محدوده ۲ میلیون و ۹۳ هزار واحدی رسید. همچنین شاخص کل هم وزن نیز نسبت به معاملات روز گذشته کاهش یک هزار و ۶۳۱ واحد معادل ۰.۲۳ درصد کاهش داشت و به تراز ۶۹۷ هزار و ۰۲۳ واحدی رسید. در سوی دیگر معاملات نیز شاخص کل فرابورس نسبت به معاملات دوشنبه افت ۵۶ واحدی را تجربه کرد تا به عدد ۲۲ هزار و ۱۵ واحدی برسد. همچنین شاخص کل هم وزن فرابورس نیز ۳۳۸ واحد کاهش را ثبت کرد و در محدود ۱۲۲ هزار و ۸۳۰ واحدی ایستاد. ارزش معاملات خرد بازار سرمایه روز دوشنبه به عدد ۲ هزار و ۸۹ میلیارد تومان رسید و ۶۳۹ میلیارد تومان نیز خروج نقدینگی از بازار رقم خورد. ارزش دلاری بازار روز مذکور ۲۰۰ میلیارد دلار بود. نمادهای مثبت بازار سرمایه نسبت به روز معاملاتی اخیر افزایش داشت و ۳۰ نماد یعنی ۵ درصد از نماد صف خرید و ۲۷۳ نماد یعنی ۴۱ درصد از نمادها صف فروش را تجربه کردند. همچنین بیشترین ارزش معاملات بازار سرمایه به نمادهای فولاد، ونوین، شستا، نوری، وبملت، حکشتی، فزر، وبانک، وتجارت، و فملی رسید. در عین حال نمادهای شستا، وبملت، فولاد، ونوین، وتجارت، وبصار، بترانس، وبانک، وپارس، شگستر بیشترین تاثیر در حجم معاملات بازار را داشتند. طی روز دوشنبه صندوق‌های درسا، سمان، رشدی کیان، بذر، اوج، آگاس، ثروتم، اطلس، استیل، نارین، آساس، هیوا، اکسیژن، فیروزه و الماس با بازدهی مثبت به کار خود پایان دادند.
